Maak een rondje langs een willekeurige groep minimalisten op YouTube of in de immer gezellige blogosfeer en je ontdekt: 99% van de minimalisten is óók vegan. Kennelijk gaat het opruimen van je spullen hand-in-hand met een mean green cooking regime. Het is ook één van de food trends voor 2018. Tijd voor een informatief artikel met een stukje persoonlijkheid.

Twee voedingsgerelateerde artikelen deze week, het is zeker de maand van de goede voornemens 😉

Mocht je je afvragen of ik recht van spreken heb, vóór ik communicatieprofessional (met de focus op een gezonde leefstijl) werd, volgde ik een studie in de voeding en werkte ik 8 jaar lang in een voedingsadviespraktijk. Daar werkte ik vooral met mensen met overgewicht, maar ook de jonge meiden met ‘bijzondere eetpatronen’ kwam ik toen al tegen.

Vega vs. Vegan

Laten we eerst een beginnen met wat een veganist nu eigenlijk is, want daar verschillen de meningen nogal over. Een veganist gebruikt in principe niets van dierlijke oorsprong. Daaronder vallen bijvoorbeeld leer, wol, zijde en bont. Maar ook het niet-eten van producten met dierlijke ingrediënten (vlees, ei, vis, melk, gelatine, roomboter, honing…) en niet-gebruiken van cosmetische en huishoudelijke producten waar dierlijke (kleur)stoffen in zijn verwerkt, zoals make-up, hoort erbij. Het verschil met een vegetariër zit ‘m erin, dat een vega geen vlees, vis, zeevruchten of gevogelte eet, maar wel gebruik maakt van dierlijke producten zoals zuivel en gerust een leren bank koopt.

Gezondheid

Als je een goed uitgebalanceerd veganistisch dieet volgt, levert dit je in principe alleen een vitamine B12-tekort op. Als je vegan eet, moet je dit dus met een pilletje binnenkrijgen. Of accepteren dat je een tekort hebt 😉 Het punt is dat bijna niemand zo’n uitgebalanceerd menu heeft. Datzelfde geldt natuurlijk voor vegetariërs en omnivoren, met dat verschil dat zij vaak een grotere diversiteit in hun menu hebben en dus simpelweg minder kans hebben op tekorten (tenzij je leeft op witte pasta met saus of frikandellen met mayo – dan zou ik inderdaad maar snel veganist worden, dat is dan een hele verbetering). Als veganist zonder gedegen menu heb je ook een grotere kans op tekorten in ijzer, calcium, zink en omega 3-vetzuren. Daarnaast is het belangrijk om te letten op je eiwitinname, gehalte jodium en het gehalte B-vitaminen, met name B1. Veganisten zijn over het algemeen gezonder dan omnivoren. Maar dit heeft meestal niet (alleen) te maken met een veganistische eetpatroon: veganisten bewegen meer, zijn vaker in de natuur/buiten te vinden, roken bijna nooit, zijn vaak hoogopgeleid, kunnen zich een algeheel hogere kwaliteit van voedsel veroorloven, zijn minder vaak (chronisch) ziek, koken vaker zelf en maken meerdere bewuste keuzes, ook op het gebied van stressvermindering of (het verkrijgen/behouden van) een gezond gewicht.

Je kunt calcium uit noten halen. Jazeker. Maar voor hetzelfde gehalte uit 1 glas melk moet je ongeveer 10 handjes noten eten.

Milieu

Een voedingspatroon met meer plantaardige producten dan dierlijke producten heeft absoluut een positief effect op het milieu. Zonder twijfel. Die verbetering is waardevol en nodig, want met z’n allen zoveel vlees eten als we nu doen, dat gaat gewoon niet meer. Wat betreft milieubelasting is flexitarisch oké, vegetarisch beter, en veganistisch eetpatroon het beste. Het houden van koeien voor zuivel is namelijk ook niet zo’n top idee qua vervuiling. Ik ben de vega’s en vegans dankbaar dat zij dierenwelzijn en milieuverontreiniging onderdeel maken van het dagelijkse debat (al mag het soms iets minder ‘Jehova’, haha).

Omgevingsfactoren

Vraag een gemiddeld groepje vriendinnen anno 2018 voor een dinertje thuis en bijna iedereen komt met een dieetwens. “Ik eet glutenvrij”, “Ik ben vegan sinds januari” en “Melk is voor kalfjes!”. Met dank aan Cowspiracy, Forks over Knives en de boeken van Rens Kroes en Kroes-achtigen. Je leest het al tussen de regels door: ik kan er niet altijd even goed tegen. Ja, het is je goed recht om uit te proberen wat er goed voor je gezondheid is. Dat is zeker heel waardevol. Dit stuk is ook niet veroordelend bedoeld. Het probleem zit ‘m erin dat veel mensen voor een bepaalde eetvorm kiezen (zuivelvrij, suikervrij, glutenvrij, vegan) zonder na te denken over de gevolgen van de keuze. Serieuze deficiënties (tekorten) bijvoorbeeld. Wist je dat als je langdurig onvoldoende eiwitten eet, je lichaam overgaat op het afbreken van je eigen spieren? Over #firstworldproblems gesproken. De wachtkamers van mijn oud-collega’s zitten er vol mee. Voeding is hip en veganisme ook.

Eiwitten van dierlijke oorsprong bevatten essentiële aminozuren, de ene meer dan de andere. Je vindt die maar heel weinig in plantaardige producten, 1-2% in groente en fruit.

De oldskool veganisten, waarmee ik de groep bedoel die een jaar of wat geleden een bewuste keuze maakte, nog vóór het tijdperk van de hippe digitale bangmakers social influencers en Netflix docu’s, las zich goed in en begon langzaam met het elimineren van bepaalde producten. Waarbij ze rekening hielden met de gevolgen van hun keuzes en bedachten hoe ze de eventuele tekorten konden opvangen. Die contact zochten met voedingsexperts voor een advies op maat. Dat zeg ik niet om mensen kwaad te maken; er zijn helaas heel veel dames met hippe blogs die verkeerde informatie de wereld insturen. Weet je nog de gerectificeerde Allerhande na de misinformatie van Rens Kroes? *mompelt iets over het echte fake news*.

Persoonlijk

Ik heb op drie verschillende momenten in het leven vegetarisch gegeten, de laatste periode was minder dan 3 maanden geleden. Technisch gezien was ik bij de laatste poging een pescotariër, toen at ik namelijk wel vis en zeevruchten. Bij die laatste keer overwoog ik ook om ‘vegan’ uit te proberen, om te zien waar de schoen het meest zou wringen. Na twee dagen ben ik ermee opgehouden. Met de voedingskennis die ik heb, was ik constant in de weer met m’n vegan eetpatroon. Je weet namelijk ongeveer wat je mist als je een paar producten ineens niet eet en dan is het even puzzelen (of opnieuw boodschappen doen) om te zorgen dat je dat wél binnenkrijgt. De conclusie is simpel: een gedegen veganistisch menu is mogelijk, maar niet eenvoudig en moet worden vastgesteld door iemand die kennis van zaken heeft én jouw persoonlijke eet- en leefpatroon kent. Geen goeroe, maar een diëtist of een gewichtsconsulent bijvoorbeeld. Volledig vegetarisch eten gaat voor mij niet goed qua hb-gehalte, moeheid en focus. Ook als ik ijzertabletjes slik. Ik heb dit meermaals laten testen en steeds is de uitslag hetzelfde. Ik ben dus door de fase van tried & tested gegaan, weet wat mijn lichaam nodig heeft en ben nu dus officieel flexitariër. Maar dan wel een hardcore one, want ik probeer maximaal 3 keer per week vlees/vis/gevogelte te eten, inclusief broodbeleg en snacks. (Biologische) zuivel gebruik ik wel, omdat ik het belangrijk en gemakkelijk vind om aan mijn eiwitten te komen en bijvoorbeeld koemelk je veel goede voedingsstoffen in een goede dosering levert. Al met al is het dus wél een verbetering voor het milieu, maar pleeg ik geen roofbouw op mijn lichaam. Het is interessante materie en ik blijf me inlezen, maar voorlopig ben ik niet vegan en ook geen heilige. Gelukkig maar!

Please consider your heart rate before sending a response 😉

xAnja