“Mijn huis knapt mij zo op” – Loesje

Een dak boven je hoofd. Vrij essentieel wel 🙂 In Nederland heb je dan over het algemeen de keuze tussen kopen of huren. In mijn circa 15 jaar durende wooncarrière ging ik van huur naar koop en naar vrije huur – en recent mocht ik weer het koopproces aanschouwen. Je kunt dus wel zeggen dat ik zo’n beetje alle kanten van de medaille ken. Een klein stukje histoire de moi en meteen een overzicht voor als jij voor de huur-of-koop keuze staat.

Sociale huur

Het eerste huurhuis was een flatje. Ik zou het niet de naam ‘appartement’ willen geven, al deed de woningstichting dat wel. Het duurde even voor we het plekje toegewezen kregen en dat kan best frustrerend zijn. Maar eenmaal in het huis beviel het prima. Het was 4-hoog zonder lift en de voorzieningen waren echt basic, maar alles werd geregeld en onderhouden. Het portiek elke week gesopt. De huur: laag.

Voordelen:
+ lage woonlasten (maximale huur en maximale stijging vastgesteld)
+ geen kosten voor onderhoud
+ geen onzekerheid over waardeverlies
+ vaak binnen een maand opzegbaar
+ minder hoge kosten voor verzekeringen en belastingen
+ huurbescherming
+ mogelijkheid tot huursubsidie
+ geen schuld

Voor- of nadeel:
+/- omwonenden vaak uit zelfde sociale klasse

Nadelen:
– lange wachtlijsten
– weinig keuze / veel hetzelfde aanbod / beperkt aanbod
– basic voorzieningen / eentonige huizen
– jaarlijks stijgende huur
– inkomensrestricties: niet iedereen mag huren
– geen waardeopbouw / eigendom / investeringen zijn alleen voor eigen comfort

Koophuis 1

Toen kwamen er banen en nieuwe perspectieven. Dáááág lelijk huurhuis met je kleine badkamer en hallo hypotheek voor de eerste keer. Bijlenen? Zes keer je jaarsalaris? In 2006 waren de hypotheekvoorwaarden een lachertje. De rente was ongeveer 5%. We kregen ons hele verbouwdepot zó op de betaalrekening gestort. Anderhalf jaar later begon de huizencrisis. In augustus 2008 piekte de gemiddelde huizenprijs met een prijs van € 261.900. In januari 2013 stond de prijs van een gemiddeld huis op € 206.100.

Ironisch gezien voor veel mensen zo’n beetje rond de 7 year itch; de kranten stonden vol met mensen die vanwege de waardevermindering van hun huis bij elkaar moesten blijven. Twee jaar later brak ook mijn relatie. En hoewel de markt iets opkrabbelde, werd het koophuis werd een blok aan ons beider benen. Negatieve energie all-around.

Voordelen:
+ (meestal) veel keuze
+ hypotheekrente is aftrekbaar
+ woning wordt eigendom na afbetalen
+ kopen kan (relatief) snel
+ comfort/ruimte/locatie naar gelieve
+ investeringen kunnen waardestijging opleveren

Voor- of nadelen:
+/- waarde variabel: winst of verlies bij verkoop
+/- woonlasten zo hoog als je ze zelf kiest
+/- weer verkopen kan lang duren

Nadelen:
– meer kosten aan onderhoud, verzekeringen, belastingen
– hypotheekschuld en rente (en renteschommelingen)

Vrije sector

Als nieuwbakken single begon ik ook maar meteen een nieuwe baan. En ik wilde naar de grote stad: met alles wat je maar kan bedenken op loopafstand, van Indiaas restaurant tot yogastudio. De wachtlijsten voor een sociale huurwoning waren onmogelijk lang en mijn inkomen kwam in de buurt van ‘te hoog’ voor zo’n plek. Omdat ik wel snel een ander onderkomen wilde, zocht ik mijn heil in de vrije sector.

Ik vond dit unieke plekje na ongeveer 2,5 maand huizen kijken. Helaas is vrije sector wonen vaak duur en ben je afhankelijk van de grillen van je verhuurder, hoewel dat ook heel positief kan zijn; een woningstichting is vaak log en sloom met veranderingen. Een schriftelijk contract is voor beide van belang.

Voordelen:
+ korte wachtlijsten
+ geen inkomensrestrictie
+ over de huur kan onderhandeld worden
+ geen eigen kosten voor onderhoud
+ lagere kosten voor verzekeringen en belastingen

Voor- of nadelen:
+/- meestal groot aanbod / veel keuze, zeker in stedelijke gebieden
+/- vaak huurbescherming (behalve bij sommige studentenwoningen, winkelwoningen, dienstwoningen, woonboot-ligplaatsen en recreatiewoningen)
+/- vaak duur, maar ook goedkopere opties (bijv. anti-kraak)
+/- contact met particulier / eigenaar

Nadelen:
– geen mogelijkheid tot huurtoeslag
– verhuurder mag huur verhogen naar gelieve

Koophuis 2

Niet alleen had het huidige huis allerlei voorzieningen dichtbij, ook de liefde vond ik op loopafstand 🙂 Deze meneer had al langer de wens om te kopen en besloot, aangemoedigd door een exploderende huizenmarkt (en zijn enthousiaste nieuwe geliefde) begin dit jaar tot de aanschaf van een huis én dus ook weer tot het afsluiten van een hypotheek.

Je kunt de kaart spelen dat Nederlanders (en wij dus ook) nu weer aan eenzelfde gekte bezig zijn als vóór de huizencrisis. Maar velen wijzen erop dat de hausse eigenlijk een inhaalslag is. In veel landen om ons heen is het gebruikelijk om max 80% van de verkoopwaarde van het huis te lenen. Aflossen tot je hypotheek onder dat bedrag zit is dan ook aan te raden. Kopen blijft altijd een risico, maar het is vooralsnog de enige manier om geen geld ‘weg te gooien’ aan wonen.

Conclusie

Ik ben geen voorstander van het één of het ander. Met dit stuk probeer ik duidelijk te maken dat je persoonlijke situatie leidend moet zijn in je keuze. Wat je ook kiest, huren of kopen, laat je goed informeren over de kosten en voorwaarden. En denk na over wat je wilt: nu en in de toekomst.

Deel gerust jouw ervaringen met kopen of huren!

xAnja

Toegevoegd 23-11-2018:
Twee blogberichten die ook interessant zijn, als meer wilt lezen over dit onderwerp:

• Kun je nu beter kopen of huren? Over de financiële gevolgen van deze zaak, door collega-blogger GeenBaanMeer
• Kun je als starter beter kopen of huren? Over het nemen van de keuze als je voor het eerst op jezelf gaat – door Lekker Leven met Minder.

Meer lezen over keuzes en keuzestress?

• Welke keuze moet ik maken in de liefde? | Relaties
• Moet ik van baan wisselen of niet? | Carrièrekeuzes
• De juiste beslissing nemen? | Over kiezen en keuzestress

Ik ben geen expert en claim dat ook niet te zijn, dit artikel betreft mijn eigen mening en ervaringen.