Dit is een lange, maar wel belangrijke post. Neem er een kopje thee bij.
Van gratis servies tot glaswerk, van knuffels tot gratis boodschappen of korting op producten: je kunt het zo gek niet bedenken of er is in Nederland wel een spaaractie voor. En is er geen spaaractie, dan kun je wel een klantenpas nemen om zodoende kortingen of speciale deals te krijgen. Wat vind ik daar nou van als minimalist? En welke klantenpassen zitten er in mijn portemonnee?
Gisteren keek ik weer eens naar Extreme Couponing. Fascinerend vind ik dat: van die mensen die 60+ uur per week spenderen aan het opzoeken, uitknippen, printen, sorteren en bij elkaar puzzelen van kortingsbonnen, klantenpassen en speciale acties om zo min mogelijk uit te geven aan hun boodschappen. En hoewel zij meestal aan het einde van het programma juichend bij de kassa staan omdat ze voor 200 producten soms maar zo’n vijf dollar hebben betaald, heb ik er gemengde gevoelens bij.
Want wat had je nog meer met die tijd kunnen doen, denk ik dan. En wat moet je met al die producten? Ga je dit volgende week dan weer doen? Het is meestal nog “troep” ook: cream cheese, frisdrank, zakken chips of suikerrijke ontbijtgranen. De garage’s, bijkeukens en guest bedrooms staan er vol mee. En het ergste: er is geen ruimte of aandacht meer voor andere dingen. Dingen die géén dingen zijn.
Niemand heeft erom gevraagd, maar we worden het hele jaar door overladen met spaaracties, speciale klantenpassen, member discounts en aanverwanten. Ze vallen allemaal onder de noemer loyaliteitsprogramma’s. Dat komt hierdoor:
Een seizoens-spaaractie levert een supermarkt een tijdelijke omzetstijging van zo’n 5-10%
Of het nu gaat om zegeltjes sparen, bonuspunten, directe klantenkorting: bij vrijwel iedere aankoop word je gevraagd of je mee wilt doen. Als je mazzel hebt dan, soms word het je ook gewoon opgedrongen. Onlangs rekende ik iets af bij het Kruidvat. De verkoper vroeg of ik een klantenpas had, ik zei nee, en vervolgens legde hij het kaartje bovenop het product. Ik, een tikje geïrriteerd: “en ik hóef hem ook niet,” waarop ik werd aangekeken alsof ik onnozel was.
Sparen voor korting
Veel mensen vinden spaarsystemen een gouden idee. Een manier om iets leuks binnen te halen, of op z’n minst om iets te kunnen aanschaffen tegen een lagere prijs. Men ziet een dergelijk pasje als kortingspas (of app), maar dat is het niet: het is een klantenregistratie-pas/app die nauwkeurig bijhoudt wat je koopt (lees er meer over in mijn artikel over cash-back acties).
Als minimalist vind ik het belangrijk om bewust aankopen te doen. Om zelf de keuze te kunnen maken. Natuurlijk ben ik ook niet vies van een voordeeltje of een mooie kortingsactie. Maar over spaaracties ben ik minder enthousiast. Je kunt je afvragen hoe voordelig dergelijke spaarprogramma’s zijn. Niet alleen voor jou, maar ook voor de wereld.
De Consumentenbond berekende (hier het artikel) dat je voor één Douwe Egberts Macchiato-glas à € 3,99 maar liefst 200 doosjes thee moet kopen. Stel dat je één doosje thee per week gebruikt (wat al best veel is) à gemiddeld € 2,00 dan moet je dus bijna vier (!) jaar achter elkaar elke week een doosje thee kopen en € 400 euro uitgeven voor één glas. Een soortgelijk glas is bij Ikea te koop voor € 0,59.
Gratis spullen
Dan zijn er de acties waarmee je gratis spullen bij elkaar spaart. Serviesgoed, glaswerk, dekbedsets of hippe verzamelitems zoals speeltjes of voetbalkaarten. Vaak zijn dit producten die “je altijd wel kunt gebruiken” of die juist op dat moment – denk EK/WK – helemaal de bom zijn. Maar hoeveel van deze spullen heb je echt nodig?
Is het het waard om aan je vrienden en familie te vragen of ze met deze spaaractie mee willen doen voor jou? Wil je dat je gesprekken met vriendinnen of andere ouders over dit soort onderwerpen gaan? En hoe zit het met de druk op jou om de zegels/stickers op tijd bij elkaar te sparen en je spaarkaart op tijd in te leveren? Wat moet je met die rondslingerende losse velletjes in huis terwijl je juist zo lekker aan het opruimen was?
Duurzaamheid
Als ik het voor het zeggen had in Nederland, dan was mijn eerste actie om spaarprogramma’s te verbieden voor producten die nérgens aan bijdragen. En ja, daar bedoel ik de Vitamini’s, marble maniacs (knikkers), de dierenplaatjes en de wuppies mee. Wat een ongelofelijke zooi! Prulletjes, totaal onnodig en enorm vervuilend. Er zijn boeken en tv-series die je kinderen leren wat gezond eten is of welk dier er op de savanne hoort. Knikkers genoeg in de tweedehandswinkel. Samen met je kind naar het Nederlands Elftal kijken is tien keer leuker dan een plakboek bij elkaar sparen.
Maar het gaat verder dan alleen die plastic prulletjes. Want als jij iets nieuws bij elkaar gespaard hebt, wat doe je dan met het “oude”? Die dekbedset is misschien nog prima, maar je hoeft er ook geen 10 van in huis te hebben…
Een voorbeeld uit de praktijk
Het lijkt zo onschuldig, zo’n spaaractie. Maar zo kan ik nog wel even doorgaan. Het leek me goed om al mijn bezwaren samen te vatten in een voorbeeld-spaaractie:
Momenteel kun je bij Jumbo sparen voor hoge kortingen op “chic bestek” van Casa Mesa.
- Dat betekent dat er voor deze spaaractie producten zijn bedacht, ingekocht, materialen zijn verbruikt, getransporteerd, dat het is gemaakt/samengesteld, dat het meermaals versleept is tot aan de eindgebruiker.
Jij moet dan eerst voor € 600 boodschappen doen om een set voor 4 personen bij elkaar te sparen.
- Daarmee laat je Jumbo kiezen dát gedurende zo’n 6 (*) weken al jouw boodschappengeld naar hen toegaat. Ongeacht of zij de voordeligste / beste keuze zijn voor jou. Ongeacht hun productaanbod.
- Je laat de winkel bepalen dát je deze aankopen doet, dát je die nu doet en dat hun marketing/reclame effect heeft gehad.
- En waarschijnlijk koop je nog een beetje wat extra omdat je bij bepaalde producten extra zegels krijgt of omdat je bij elke € 15 er weer eentje extra krijgt. Je geeft meer uit dan normaal.
- En als je dat niet doet, dan vraag je je vrienden/familie/kennissen om met je mee te sparen, terwijl zij misschien helemaal nooit bij Jumbo kopen en het met jou liever over andere dingen zouden willen hebben. Wil jij hen aanzetten tot kopen bij Jumbo?
Gebruik je bij het boodschappen doen ook de Jumbo Extra app/kaart, dan:
- laat je Jumbo weten wie je bent (volledige naam, geboortedatum, emailadres)
- stem je toe dat Jumbo je mag emailen (dit kun je uitzetten) om nog meer te kunnen kopen.
- sta je toe dat Jumbo je persoonsgegevens met de transactiegegevens en zoekgegevens met elkaar combineert voor “algemene en persoonlijke analyses van jouw koopgedrag en het koopgedrag van anderen”.
- mag Jumbo je gegevens ook na het beëindigen van je spaarperiode/appgebruik bewaren, tenzij jij dit tegenhoudt via het recht van verzet.
Jumbo wil dit zelfs zo graag dat je 5 zegels cadeau krijgt als je digitaal spaart! Nog een keuze die ze voor je maken. Dat kost tijd.
In het ‘gunstige’ geval dat je alle punten op tijd bij elkaar spaart, moet je € 15,96 bijbetalen voor het bestek zelf. En je moet het ophalen/afhalen/laten bezorgen.
- Dat lijkt misschien een klein bedrag, maar Jumbo krijgt hiermee dus wéér extra geld van jou. Een bedrag dat je zonder de spaaractie waarschijnlijk niet aan hen zou uitgeven.
Dan kom je thuis met je nieuwe bestekset. Wat doe je dan met die set die al in je lade ligt?
- Je moet je besteklade uitzoeken of meer ruimte maken. Misschien ook maar een nieuwe of grotere bestekbak kopen? Het gevolg is meer spullen in huis (en dus meer energie/geld/tijd om te wassen, op te bergen, schoon te houden) of
- een ritje naar de kringloop, tijd vrij maken in je agenda om dit af te leveren – en dan is het nog maar de vraag of er daar iemand op zit te wachten.
Wanneer dan wel?
Ik heb 0 apps van winkels op mijn telefoon, maar wel 2 klantenpassen in mijn bezit: van Gamma en Hanos – en ik ben Clublid van H&M. Hoewel ik dat liever niet zou doen, zijn dit bedrijven waar ik regelmatig (meermaals in een jaar) een aankoop doe en waarbij het dus voor mij een voordeel oplevert omdat ik zelf kies om daar iets te kopen. Ik sta niet toe dat deze bedrijven mij emailen; hiermee probeer ik te voorkomen dat zij mijn koopgedrag flink beïnvloeden. Maar inderdaad – dit betekent dus ook dat ik voor mijn bouwmarkt-achtige aankopen naar Gamma ga en eerder geneigd ben om kleding te kopen van H&M.
Voor ik aan een loyaliteitsprogramma begin, vraag ik me het volgende af:
- waar dient dit toe? heb ik hier echt baat bij? heb ik het echt nodig?
- wat levert mij dit op en wat kost het mij (niet alleen geld, maar ook in data – het nieuwe goud)
- hoe belastend is dit voor de wereld?
- kan ik tegenhouden dat deze aanbieder mij benaderd? kan ik de controle houden?
Ooit – we spreken 10 jaar geleden ofzo – heb ik met mijn zoon in een schoolvakantie een eigen vorm van Extreme Couponing gedaan. We kozen een bedrag (ik dacht dat het € 50 was) en daarvoor zijn we met alle foldertjes, webpagina’s en aanbiedingen die op dat moment tot onze beschikking stonden gaan puzzelen om zoveel mogelijk praktische producten (denk pindakaas, erwtensoep, douchegel) aan te schaffen voor de Voedselbank. Dat was een leuke, leerzame en mooie taak voor 1,5 dag: we moesten zoeken, uitrekenen, optellen, de spullen halen en uiteindelijk ook afleveren. Het deed mijn zoon inzien dat niet iedereen het even goed heeft. Dat vond ik de enige spaaractie die het écht waard was. Want het bracht ons zoveel méér dan een goeie deal.
Wat is jouw mening over spaarprogramma’s? Waarvan heb jij een klantenpas of app?
xAnja
(*)gemiddeld boodschappenbudget van een gezin per maand is € 492 (2020, CBS)
Minimalist Dutchie 
Ik kan me er grotendeels in vinden en ben ook echt niet van de troepspaaracties. Wel ben ik heel blij met onze fijne pan die we bij Albert Heijn voordelig hebben kunnen kopen. Met zegels van onszelf en van mijn ouders, die ook vast klant bij de AH zijn. Dankzij de lange spaarperiode en de bescheiden wens (1 pan) echt geen extra aankopen hoeven doen. Meestal doen wij zelfs kleinere boodschappen per keer, dus heel vaak kregen we niet eens een zegel en toch hebben we het makkelijk gered. Als je je er niet door laat opjutten, kan het soms iets opleveren. Maar kritisch zijn is dus heel belangrijk, daar heb je helemaal gelijk in.
LikeLike
Ik heb alleen een spaarkaart van de natuurwinkel bij ons in de stad, omdat ik daar elke week de meeste van mijn boodschappen doe en ik er na twee jaar achter kwam dat ik een dief van mijn eigen portemonnee zou zijn als ik deze niet had. Je spaart nl 1 procent van het uitgegeven bedrag en dat kun je later krijgen (als t een aardig bedrag is geworden) als korting op je boodschappen. Er hoefde volgens mij niets voor geregistreerd te worden en er wordt dus niets van mij bijgehouden. Ik word ook niet gemaild.
Daarnaast spaar ik zegels ook voor korting van een zestal winkel in de buurt waarbij ik er maar bij eentje kom. Ook daar geen registratie en mailingbrief.
Tot slot spaar ik bij de hobbyshop stempels volgens zelfde systeem.
Verder uitdrukkelijk niet: ik wil niet dat gegevens van mij bijgehouden worden, ik wil niet worden benaderd en ik wil geen extra spullen, zelfs niet als ik die nodig heb. Ik wil zelf kiezen wat ik koop en acties gaan zelden om producten die ik duurzaam genoeg vind.
LikeLike
Die oldskool stempels, die waren zo gek nog niet!
LikeLike
Hele interessante blog, dank je wel! Goed om eens te kijken waar ik nog aangemeld ben voor zulke dingen.. Ik heb maar één klantenpas die ik echt gebruik, de beschreven Jumbo extra’s pas. En inderdaad, ik kreeg aan het einde van 2020 een mailtje met het meest gekochte product haha.. Ze weten dus inderdaad je hele boodschappengedrag. Ik vind die pas echter wel de moeite waard vind voor de dagjes uit korting (als het ooit weer mag 🙄).
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi stuk, Anja! Aan spaaracties waarbij je moet bij betalen doe ik niet. Ik heb wel wat Vitamini’s in huis – die vinden de honden heel leuk. Mijn neefjes spelen er ook veel mee in hun keukentje.
That having said: ik ga niet speciaal meer kopen of naar een andere supermarkt voor zulke acties. Ik zie ook geen hogere uitgaven bij supermarkten terug in mijn financiële overzicht.
Privacy is trouwens wel nog een lastig aspect bij klantenkaarten/apps, dat ben ik met je eens. Bij Kruidvat sta ik niet in het systeem, maar de Lidl Plus-app heb ik wel. Daar maak ik alleen gebruik van acties voor producten die ik anders ook zou kopen.
LikeGeliked door 1 persoon
Aan spaaracties doe ik alleen maar mee als het echt een product is dat ik kan gebruiken (zo had ik laatst een nieuwe pan nodig), maar ik zal er zelden meer voor kopen.
En ik heb wel wat passen, maar meestal enkel degene waarmee je punten spaart en dan een kortingsbon krijgt. Ik ga sowieso meestal naar dezelfde supermarkt dus dan is dat gewoon mooi meegenomen.
LikeLike
Ik snap je helemaal, Lieze. Ik denk alleen dat we voorzichtig moeten zijn met het promoten/aanjagen van dit soort acties. Ik geloof meer in “als ik het nodig heb, dan koop ik het zelf” desnoods door ervoor te sparen. Kortingsbonnen zijn een betere optie, dan kun je zelf kiezen waar je het bedrag aan uitgeeft (of zijn die dan ook voor specifieke producten?)
LikeLike
Goeie dit! Ik heb wel wat klantenkaarten (H&M, Albert Heijn, Lidl, onze buurtsupermarkt, Holland&Barrett, onze dierenwinkel en Kruidvat) maar ik kan wel zeggen dat die me niet beïnvloeden om meer te kopen daar. Ik doe nooit mee aan van die spaaracties want ik zie mezelf die zegeltjes kwijtraken en ik vind het inderdaad ook maar extra stress. Ik ga regelmatig naar onze buurtsupermarkt voor kleine boodschapjes en dan laat ik mijn kaartje scannen. Na een tijdje krijg ik dan vijf euro korting maar het is niet dat ik daarvoor daar extra mijn boodschappen ga doen. Als er van die extra kortingen zijn, koop ik ook alleen maar wat ik echt gebruik.
Ik heb net het boek Je hebt wél iets te verbergen gelezen en daarin gaat het ook over onze privacy en welke informatie bedrijven allemaal over ons verzamelen. Als ik daar dan meer over nadenk vind ik het niet zo fijn. Lastig.
LikeLike
Data is het nieuwe goud! Bedankt voor de boekentip, Irene!
LikeLike
Leuk artikel! Ik heb best wel veel klantenkaarten en ik gebruik ze graag. Ik vind je kritiek over de rommel terecht, maar tegelijkertijd vind ik ook dat klantenkaarten geëvolueerd zijn.
* Bij Delhaize in België krijg je met je klantenkaart extra korting op gezonde voeding (met het nutrilabel A).
* Met de Joyn klantenkaart spaar ik punten, gratis koffie, brood, etc. bij lokale handelaars, bakkers, slagers, koffiebars, horeca etc. in mijn gemeente. Deze klantenkaart richt zich op de kleine zelfstandige.
* Bij Decathlon dient je klantenkaart o.a. als garantiebewijs, waardoor je geen bonnetjes meer hoeft bij te houden.
Ik ben het wel met je eens dat het goed is om eens na te denken welke klantenkaarten je wel/niet hebt en welke info je deelt, welke spam je krijgt, etc.
LikeLike
Hi Hanne. Ik begrijp dat er ook op dit gebied sprake is van veranderingen, en de ene klantenkaart is de andere niet. Toch ben ik van mening dat er altijd een “voor wat, hoort wat” systeem achter zit. Zo lang je dat zelf oké vindt, is er niets aan de hand, maar ik vind (zeker in NL) de beïnvloeding en de hoeveelheid gegevens die je de winkel “cadeau doet” best pittig.
LikeLike
Goed artikel!
Ik heb ooit een officiële klacht ingediend bij een supermarkt over de zoveelste plastic rommeldingetjes voor kinderen. Ieder dingetje zit ook nog eens verpakt in plastic😑
Wat sparen betreft spaar ik alleen bij de bakker: voor een gratis brood.
Tankstation: voor een te besteden bedrag bij grote winkels ( helaas wel met onze gegevens inderdaad!)
Bouwmarkt; voor kortingsbedrag
Lingerieshop; voor kortingsbedrag
H&m
Bij de molen: voor gratis pak meel
Ah: bonuskorting
Voor mijn zus de DE punten ( nooit geweten dat het zoveel koffie/thee drinken is voor ze er een kop/glas van krijgt!)
Oei…nu ik bezig ben met dit lijstje bemerk ik dat ik nog best veel spaar. Maar nooit voor spullen. En soms voor een familielid of vriendinnen.
En inderdaad de rommel die je er weer van hebt…😣 zo heb ik ooit eens een rits met plakzegels in mijn tas gestopt om er later tot mijn schrik achter te komen dat ze overal op mijn spullen geplakt zaten..
Wat een leuke actie zo met je zoon!
LikeGeliked door 1 persoon
Thanks voor het delen Yvonne (en sorry voor mijn late reactie… drukke maand!). Die zegels zijn inderdaad echt een gedoe. Leuk om te lezen waar jij voor spaart en dat je er een eerlijk lijstje van maakt. Volgens mij sparen we met z’n allen heel wat af in NL!
LikeLike
Ik heb meerdere klantenkaarten van winkels waar ik sowieso vaak kom. Maar ik meld me altijd direct af voor alle mailings, want daar zit ik niet op te wachten. En ik spaar dus bv niet voor de bestekset of glazen, maar met de punten die ik bij bv de jumbo krijg, kan ik soms een gratis product krijgen (en als het niet iets is wat ik toch wel koop dan doe ik het dus niet). Maar zo heb ik dus bij de jumbo wel meerdere komkommers en aubergines gekregen, en – als cadeautje voor mijn vader – wat chocoladerepen. Ik heb niets tegen klantenkaarten op zich, ik snap dat het me ook iets ‘kost’ en als je er bewust mee omgaat dan is dat voor mij okee. Wat ik wel discutabel vind is de beïnvloeding die ze steeds actiever proberen te doen. Van mij zou dat verboden mogen worden. EN daarom meld ik me dus wel direct af voor alle mails en dergelijke.
LikeGeliked door 1 persoon
De gespaarde punten bij HEMA heb ik aan de voedselbank gedoneerd. Mooi spaardoel.
Maar dit artikel is wel een eye-opener, in de zin dat ik inderdaad kritischer ga kijken naar wat ik aanpak in een winkel. Volgende keer de vierkant vreemde tropische dingen niet meer aan de wachtende kinderen buiten uitdelen ?!
LikeGeliked door 1 persoon
Ik wist niet dat dat kon, Yootje. Dank voor het delen! En dank je voor je reactie, hoop dat we met z’n allen een beetje duurzamer gaan denken.
LikeLike
Echt superinteressant dit! Maar ik ben dus niet gevoelig voor rommel dat moge duidelijk zijn. De knikkers die de Vlaamse Lidl mij gaf zwieren hier met kat en al het huis door en de zegels bewaar ik in mijn telefoonhoesje tot ik een ouder met kind zie. Ik ga niks extra kopen en als ik voor iets moet sparen doe ik dat met geld op mijn rekening.
LikeGeliked door 1 persoon
Groot gelijk Liesbeth, hear hear!
LikeLike
Toen ik destijds de hema klantenkaart weigerde vroeg de cassiere mij geirriteerd of ik dan geen geld wilde verdienen.
Absurd toch! Al heel lang niet meer meegedaan aan een spaaractie aangezien we niets nodig hebben.
Leuk artikel trouwens.
LikeLike
Ja, echt te bizar. Alsof het bijna geen keuze meer is. En thanks voor je lieve berichtje, goed om te horen dat er meer mensen dit soort ervaringen hebben.
LikeLike