Ik ga eerlijk zijn: één van mijn grootste nachtmerries is een huis dat overgenomen wordt door speelgoed. Sommige mensen vinden dat gezellig, anderen storen zich er niet aan en weer anderen vinden dat het “erbij hoort”, zo’n lading felgekleurde herriemakers over je woonkamervloer. En in de kinderkamer. En op de badrand. En op zolder in wat dozen. En…

Van het idee alleen al krijg ik vlekken in mijn nek. Prima als jij hier geen bezwaar tegen hebt, maar voor mij is dat anders. Natuurlijk kun je dit niet helemaal tegenhouden, sterker nog: spelen is superbelangrijk voor kinderen. Maar ik ga mijn best doen om mijn huis niet te laten overstromen door de speelgoedlawine.

Eén van de manieren waarop ik dat hoop te doen – ik stop mijn hoofd niet in het zand, ik wéét dat dit een uitdaging is – is door te kiezen voor een beperkte hoeveelheid speelgoed waar een kind toch heel veel mee kan. Multifunctioneel speelgoed. Speelgoed dat uitdaagt. Ik ben daarbij uitgekomen op Montessori speelgoed, volgens het gedachtegoed van Maria Montessori.

Let wel: ik ben geen Montessori-specialist, maar ben me al wel aan het inlezen en verdiepen. Heb je tips/aanvullingen of suggesties? Laat het me weten!

Wie was Maria Montessori?

Een arts en pedagoog (1870-1952) die dankzij haar boeken de grondlegger werd van het Montessorionderwijs (Wikipedia). Die opvoedkundige en onderwijskundige stroming kun je het beste samenvatten met de zin: “help me het zelf te doen”. Het gaat uit van een natuurlijke, aangeboren nieuwsgierigheid van een kind – de één meer dan de ander, over verschillende onderwerpen, op verschillende leeftijden en in verschillende fases.

Ouders/opvoeders (en dus ook kinderdagverblijf en school) zouden hun best moeten doen om een zo goed mogelijke situatie te creëren voor het ontwikkelen van die nieuwsgierigheid. Speelgoed – of beter gezegd: materialen (ook: boekjes, een tuin) – zijn daar een voorbeeld van.

Wat is Montessori speelgoed?

Montessori speelgoed is een vorm van educatief speelgoed. En aangezien Maria Montessori niet meer leeft, kan ik moeilijk aan haar vragen wat zij zou adviseren in een huidige gemiddelde speelgoedzaak. Toch – dankzij mijn research en haar boeken – denk ik dat het volgende lijstje goed in de buurt komt van ‘Maria approved’:

Het speelgoed:

• is gemaakt van natuurlijke materialen (hout, katoen, canvas, natuurrubber)
• is veilig om in je mond te stoppen
• zet aan tot sensorische of motorische activiteit (ruiken, voelen, proeven, lopen, trekken)
• en/of prikkelt de creativiteit
• maakt zelf geen geluid en/of beweegt niet vanzelf
• is realistisch: liever een konijntje dan een unicorn met glitters
• leert het kind één vaardigheid, bijvoorbeeld rekenen (telraam) of haar borstelen (kam)
• inspireert wel tot meer: kammen van poppenhaar, kleuren benoemen…
• past bij de nieuwsgierigheid en behoefte van het ontwikkelingsniveau van het kind.

Montessori babyspeelgoed (0-6 mnd)

Terug naar het hoofdonderwerp. Toen ik mijn zoon (inmiddels groot) kreeg, dacht ik geen seconde na over dit soort dingen. Met het gevolg dat ons huis overspoeld werd met spullen en cadeaus (heel lief bedoeld!) en ik geen idee had wat hij leuk vond en waarmee ik hem een plezier zou doen. Nu kijk ik terug op die periode en vraag ik me af: heeft hij wat geleerd van dat speelgoed? Heeft het hem positief gestimuleerd? De momenten dat we voor de zoveelste keer samen zijn kamer opruimden en hij er zwaar de pest in had staan me in ieder geval nog goed voor de geest.

Ik hoop dat nu dus ietsje anders te doen (hij is “goed opgedroogd” hoor 😉 ). Met een beperkte hoeveelheid speelgoed per leeftijd. Speelgoed wat ik het liefst duurzaam wil aanschaffen en waarbij ik ga voor een less is more aanpak. Zeker in de babytijd, je hebt al zoveel nodig voor zo’n kleintje! Dus staan er slechts een paar dingen op het verlanglijstje. Ik koos 4 dingen uit onderstaande opties:

1. houten ratelaar
2. stoffen bal
3. knuffel- of labeldoekje
4. grijpkralen aan elastiek of ander grijpspeeltje
5. knisperboekje van stof
6. dierenknuffel
7. houten rammelaar (1 en 7 lijken veel op elkaar, kies gerust)
8. bijt- en badspeeltje in één (appel)
9. matras/deken of speelkleed/boxkleed voor op de grond

En dat lijkt me meer dan genoeg voorlopig. Bij al deze blogartikelen zet ik dezelfde afsluiting: dit kan snel lijken op een shoplog, maar dat is uiteraard niet de bedoeling. Mijn credo blijft: koop alleen wat je gebruikt, leen of huur als het kan, deel wat je hebt en koop tweedehands en duurzaam waar mogelijk.

Wat was het favoriete speeltje van jouw baby?